Metin Analizi - 6

> İslam, inanç ve eylemden oluşan devrimci aşamada en büyük birlik hareketiydi. Güce ve kültüre dönüştükten sonra en kutsal maske oldu. Ali Şeriati

Ali Şeriati ne diyor anlamlandırmaya çalışalım: Bir devrimci aşama var. Bu aşama inanç ve eylemden oluşuyor. Yani inanıyor ve harekete geçiyorsunuz. Tam burada İslam hareketi olarak nitelenen bu hareket, kerameti kendinden menkul bir şekilde yapılan sayımda(benim varsayımım) en büyük birlik hareketi olarak öne çıkıyor. En büyük birlik hareketi ifadesinin ne anlama geldiği, pek açık değil ama yine de büyük olmasının başlıbaşına olumlu bir durum olduğunu hissediyorum. Ama Allah için Şeriati, bizi ilave bir çaba ile kısıtlamıyor, yönlendirmiyor. Tespit olarak, inanıp harekete geçen ancak yazıda tanımı olmayan, sınırları çizilmeyen, kaotik, nereye gittiği belirsiz bir kitlenin, nereden çıktığı belli olmayan, muhtemelen Şeriati tarafından oluşturulmuş bir kategori olan devrimci aşamada yer aldığını öğreniyoruz. 

İslam; bu halden, güce ve kültüre evrildikten sonra en kutsal maske oldu diyor Şeriati. Burası sözün en vurucu yeri, iyi anlaşılması lazım. Ama Şeriati bu anlatımı yeterli görüyor. Oldu demesinden bu tespitin tarihsel-sosyolojik bir gözleme dayandığı fikrine kapılıyorum. Maske oluşu, beni rahatsız ediyor. Demek altında bir başka yüz daha var, gerçek yüz. Din, güç ve kültüre mal olduktan sonra hep maskeye mi dönüşür acaba? Cevabı yok burada. Peki güce ve kültüre dönüşmesi istisna mı, doğal bir evrilme mi, yoksa sapma mıdır? Bu da belirgin değil ama maske oluşundan hem de kutsal bir maske oluşundan, bir şeyleri perdelediği, sakladığı, bir şekilde münafıklığa ortam hazırladığını öğreniyorum. Burada bir şeyler doğru olabilir ama anlatım, kapalı, genellemeci ve kuşatıcı, dolayısı ile ben gerçeğin peşine bu söz üzerinden düşemem. Bu sözün bana kılavuzluk yapması mümkün değil, çünkü sürekli iyi niyetli yorumlarıma muhtaç.