Faiz Üzerine

Bir borç ilişkisinin geri ödemesinde verilen fazlalığa faiz denir. Örneğin, 100 TL'lik bir borç, 106 TL miktarınca geri ödeniyorsa fazlalık olan 6 TL, faizdir.
Allah, Kur'an'ı Kerim'de faizi haram kılmıştır. Bunun anlamı, müminlerin faizi ekonomik bir enstrüman olarak kullanmaktan men edilmeleridir.
Kimi alim ve ekonomist, faizin kumar ve gıybet gibi toplumsal bir hastalık olduğu kanaatini taşıdıklarını ifade etmişler, faiz yasağını toplum lehine savunmuşlardır. Bu fikri taşıyanların kendilerini ifade ederken ikna edici bir söylem geliştirdiklerine rast gelmedim. Şahsen ekonomik bir araç olarak faizin toplum aleyhine işleyen bir mekanizma olduğu kanaatinde olmamakla birlikte Allah'ın haram kıldığı bir ekonomik ilişkiyi meşrulaştıracak her türlü söylemden de kaçındığımı ifade etmeliyim.
Faizin, işletmeler açısından maliyet oluşturup fiyatların içine girerek enflasyona neden olduğu iddiası da ekonomi bilimi ile ilgili olmaktan uzaktır. (Faiz, maliyet değil, gider oluşturur. Bu ikisi aynı anlama gelmez. Enflasyonu neden arttırmadığı konusuna ise hiç girmiyorum.)
Faizlerin yüksekliği nedeniyle yatırım finansmanının mümkün olamadığı söylemleri de temel finansman bilgilerinin eksikliği olarak görülmelidir.
Allah, domuzu da sığırı da -diğer hayvanlar gibi birer ayet olarak yaratmış olmasına rağmen domuzu bütün türevleriyle birlikte inananlarına haram; buna karşılık sığırı helal kılmıştır. Tersi olsaydı, inananlar açısından domuz helal, sığır haram olacaktı. Allah'ın bu emirleriyle neyi murat ettiğine dair elbette meraklı insan zihni, tefekkür edecek, bilimsel araştırmalarla birtakım yorumlar getirecektir. Ancak bütün bu gayretin bir anlama çabası olduğu da gözden uzak tutmayalım.
İşin Müslümanca esası, emir sarih ise Allah'ın emrine tabi olmaktır. Sarih ya da değil emirlerin nasılı, fıkhın konusudur.
Faiz konusundaki tutumumuzun da domuz-sığır örneklerindeki gibi emre tabi olmakla çözüleceği kanaatindeyim. Faizlerin sıfırlanması, sıfıra yaklaşması, hayatın ekonomik kısmının İslamileştirilmesi anlamına gelmez.