Pandemi

Whatsupp'ta bir arkadaşım bir mesaj paylaştı. Buna göre Tütkiye'nin iktidarı, korona illetinden kurtulmak üzere iki plan geliştirmiş, yazıda bunların ikisinin de detayları verilmiş. Arkadaş, teyiden soruyor: bu işin aslını bilen var mı?

Gün içerisinde Emniyet Genel Müdürlüğünün "bu tip yayınlar asılsızdır" şeklinde bir basın açıklaması oldu. Mevzu şimdi arkadaşımın yeni geliştirdiği "bu ve benzeri “aslı olmayan genelgeler” toplumu alıştırma, ısındırma gibi geliyor bana" ifadesine bağlanmış durumda.

İçinde yaşadığımız dönemde sıkça karşılaşılan bir yalan türü ve biçimi bu, yalan bilgilendirme işi.

Yalanın temeli, bilginin güç olduğu ilkesine dayanıyor. Yalanı özellikle üretenler; kendilerini, toplumun kontolünü sağlayan odaklardan (devlet ve kurumlarından) bilgi çalıp topluma taşıyarak soylu bir iş yaptıklarını, bunun için 'iyi' kimseler olarak en az iktidar kadar güçlü olduklarının kabul edilmesini bekliyorlar. Kendileri; seçim, darbe ya da uygun görülecek bir başka yöntemle bilginin, gücün, kudretin resmi efendisi olacakları güne kadar toplumdan ilgi, saygı ve ihtimam görmek istiyorlar.

Özünde bu grupla bağlantısı olmadığı ve mesajın arkasında ne/kim var bilmedikleri halde halkaya katılmak suretiyle yalanın toplumsallaşmasına katkı sağlayan (yalanı yayan) kişiler de 'resmi güçle mesafeli ancak gelişen alternatif gücün bir parçası, karanlıkları aydınlatan bir şovalye, etkin bir karakter olarak' kendilerinin ilgi, saygı ve ihtimama layık, sıradışı yetenek sahibi birer kahraman olduklarını ilan ediyor.

Şimdi zorunlu korona kısıtlamasına geri dönelim. İktidar, salgını önlemek için zaten bir dizi kararlar almıştı. Toplum belki rutin dışı olan bu kararlardan haz etmiyor ancak riayet konusunda büyük bir uyum sergilediği de çok açık. Önümüzdeki hafta bu tedbirlerin sonuçlarını göreceğiz. Şayet gidişatta önemli bir düzelme görülmezse ilave tedbirler alınabilir. Doğmamış bebeğe don biçme alışkanlığı bizi yukarıdaki saiklerle spekülasyonun bir parçası yapabilir. Kim, uyuşturucu gibi salak işler yapmadan düşük bir performansla daha iyi hissetmek istemez ki? Aralık ayının ikinci yarısında önemli ölçüde mal sattığımız Batı pazarlarının tatile girecek olması nedeniyle iktidar, biz de bu dönemde koronayı çözmek için daha büyük bir tedbiri harekete geçirelim fikrini geliştirirse bunu topluma alıştırarak mı yoksa alıştırmadan, doğrudan mı söyler?

Toplumda örneğin 10 günlük bir sokağa çıkma yasağına uyum sağlayamayacak toplumsal kesimler var. Bunlar, ülke bugünkü kalkınma düzeyinin on katına çıksa da (belki daha az sayıda ama) kesinlikle varlığını sürdürecek kesimler olacak. Sosyal devlet anlayışı bu toplumsal kesimlerin insani şartlarını tesis etmek için geliştirildi. Devlet, bu kesimlere nasıl erişeceğini biliyor, o erişim kanallarının varlığı ayrıca devletin varlığının da bir teyidi olacak. Burada titiz bir çalışma yürütüldükten sonra neyi problem edeceğiz, önceliğimiz salgınla mücadele. Kanaatimce ortada alıştıra alıştıra verilecek bir bilgi türü yok.